Ғалымдар жасанды интеллект жүйелерінің уақытты анықтау мен күнтізбе күндерін есептеуде елеулі қателіктер жіберетінін анықтады. Жасанды интеллект технологиясы эссе жазу, сурет салу және күрделі талдау жүргізу сияқты міндеттерді оңай орындай алады. Алайда адам үшін үйреншікті саналатын кейбір қарапайым дағдыларды – мысалы, сағаттағы уақытты оқу немесе күнтізбемен жұмыс істеуді – ол әлі толық меңгерген жоқ, деп мәлімдеді Эдинбург университетінің зерттеушілері.
Зерттеушілері жүргізген тәжірибелер нәтижесінде заманауи жасанды интеллект үлгілерінің сағат тілдерінің орналасуын дұрыс анықтай алмайтыны және күнтізбеге қатысты сұрақтарға сенімді жауап бере алмайтыны белгілі болды.
Неге жасанды интеллект уақытты оқуда қателеседі?
Зерттеушілер бұл қиындықтың негізгі себебін жасанды интеллекттің аналогтық сағаттар мен күнтізбелерді түсінуі қарапайым пішіндерді танудан әлдеқайда күрделі үдеріс екендігімен түсіндіреді. Сағат пен күнтізбені оқу үшін кеңістіктік ойлау, контексті түсіну және негізгі математикалық есептеулерді үйлестіру қабілеті қажет. Алайда бұл дағдылар жасанды интеллект үшін әлі де қиын болып отыр. Мұндай кемшіліктерді жою жасанды интеллект жүйелерінің жоспарлау көмекшілері, автономды роботтар және көру қабілеті шектеулі адамдарға арналған құралдар сияқты уақытқа тәуелді қосымшаларда тиімді жұмыс істеуіне мүмкіндік береді.
Ғалымдар қалай зерттеу жүргізді?
Команда мәтін мен кескіндерді өңдей алатын мультимодальды кең ауқымды тілдік модельдердің (MLLM) сағат немесе күнтізбе суреттерін қарап, уақытқа қатысты сұрақтарға жауап бере алатынын тексерді.
Тәжірибелер барысында зерттеушілер жасанды интеллект жүйелерін әртүрлі сағат түрлерімен сынап көрді. Олардың қатарында:
• Рим цифрларымен белгіленген сағаттар
• Секунд тілі бар және секунд тілі жоқ сағаттар
• Түрлі түсті циферблаттары бар сағаттар
Нәтижелер қандай болды?
• Жасанды интеллект жүйелері уақыттың төрттен бір бөлігінде ғана сағат тілінің орналасуын дұрыс анықтай алды.
• Рим цифрлары немесе ерекше стильдегі сағат тілі бар үлгілерде қателіктер жиі кездесті.
• Секунд тілі алынып тасталған кезде де жасанды интеллект көрсеткіштері жақсармады, бұл жүйенің сағат тілдерінің бұрыштарын тануда қиындықтарға тап болатынын көрсетті.
• Күнтізбеге қатысты сұрақтарға жауап беру барысында жасанды интеллект әр бесінші жағдайда қате есептеу жасады.
Ғалымдар не дейді?
Зерттеу жетекшісі, Эдинбург университетінің Информатика мектебінің профессоры Рохит Саксена: «Адамдар уақытты оқуды және күнтізбені пайдалануды бала кезден үйренеді. Біздің зерттеуіміз жасанды интеллект жүйелерінің адам үшін қарапайым саналатын дағдыларды әлі де меңгермегенін көрсетті. Егер жасанды интеллект уақытқа байланысты нақты қосымшаларда тиімді пайдаланылғысы келсе, бұл кемшіліктер жойылуы керек», – деді.
Зерттеу тобының мүшесі, ғалым Арьо Гема: «Қазіргі жасанды интеллект зерттеулері көбіне күрделі ойлау міндеттеріне бағытталған. Бірақ, ирониялық түрде, көптеген жүйелер күнделікті өмірде қажет болатын қарапайым тапсырмаларды орындай алмайды. Біздің нәтижелеріміз жасанды интеллекттің осы негізгі кемшіліктерін жоюдың маңыздылығын көрсетеді. Әйтпесе, оның шынайы өмірдегі уақытқа тәуелді салаларда кеңінен қолданылуы кешіге бермек».