Фотосурет Michelle Tseng
Планетаның әрбір экожүйесінде пластиктің ластануы үлкен мәселе болып табылады және ол ондаған жылдар бойы сақталып келеді. Бұл мәселені шешуде жәндіктердің көмегі бола ала ма? деген сұрақты Британдық Колумбия университеті зерттеді.
Бұрынғы зерттеулер жәндіктердің таза, өңделмеген микропластикті тек тағам тапшылығы болған жағдайда ғана сіңіре алатынын көрсетті. Алайда бұл зерттеулердің көпшілігі шынайы жағдайларды ескермеді. Biology Letters журналында жарияланған мақалада Британдық Колумбия университетінің (UBC) зоологы доктор Мишель Ценг және оның түлегі Шим Гикол мучной құрттарды (Tenebrio molitor) зерттеді. Олар құрттарды бетперденің ұнтақталған пластик бөлшектерімен араласқан бидай кебегімен қоректендірді. Бұл тәжірибе пластиктің шынайы ортада жәндіктермен қалай сіңірілетінін анықтауға бағытталған.
Шынайы ортада пластикті жеу
Құрттар – табиғаттағы ыдырау процестерін жеделдететін жәндіктер. Олар тамақ пен су жетіспеген жағдайда сегіз айға дейін өмір сүре алады және ашыққанда тіпті өз түрін жейді. Зерттеу 30 күнге созылды. Нәтижесінде құрттар қолжетімді микропластиктің шамамен жартысын, бір жәндікке 150 бөлшек мөлшерінде тұтынған. Сонымен қатар олар салмақ қосқан. Құрттар тұтынған микропластиктің аз бөлігін, яғни әр миллиграмм қалдыққа төрт-алты бөлшек мөлшерінде бөліп шығарған, ал қалғанын сіңірген. Бұл пластикті жеу құрттардың өмір сүруі мен өсуіне әсер етпеген.
Доктор Ценг болашақта жәндіктердің асқорыту механизмдерін зерттеуді және олардың микропластикті қалай ыдырататынын анықтауды жоспарлап отыр. Бұл білімді пластик ластануы мәселесін шешу үшін кеңінен қолдануға болады.
«Мүмкін, біз жәндіктерді достарымыз ретінде қарай бастауымыз керек шығар. Біз күн сайын миллиондаған жәндіктерді пестицидтер арқылы жойып жатырмыз, ал сол жәндіктер пластик пен басқа химиялық заттарды ыдыратуды үйретуі мүмкін», – дейді доктор Ценг.
Бұл зерттеулер жәндіктердің пластик ластануы мәселесін шешуде маңызды рөл атқара алатынын көрсетеді. Бірақ бұл бағытта әлі де көп жұмыс істеу қажет.