Фотосурет: Aaron Cavosie сайтынан алынған
Кертин университеті жүргізген жаңа зерттеулер Марстағы ежелгі ыстық судың белсенділігінің ең көне тікелей дәлелін анықтады. Бұл деректер планетаның өткен кезеңдерінде өмірге қолайлы болуы мүмкін екенін көрсетті, деп хабарлайды Curtin University сайты.
Зерттеушілер 4,45 миллиард жыл бұрын пайда болған әйгілі NWA7034 марсиандық метеоритінен алынған циркон дәнін зерттеді. Бұл метеорит «Black Beauty» деген атпен танымал. Зерттеу барысында циркон құрамында суға бай сұйықтықтардың геохимиялық «іздері» табылды. Зерттеу авторы, Кертин университетінің Жер және планета ғылымдары мектебінің докторы Аарон Кавози, бұл жаңалық Марстың ежелгі гидротермалдық жүйелерін және олардың магматизммен байланысын тереңірек түсінуге мүмкіндік беретіні туралы айтты.
«Біз 4,45 миллиард жыл бұрын Марстағы ыстық судың негізгі белгілерін анықтау үшін наномасштабты геохимия әдістерін қолдандық. Гидротермалдық жүйелер Жердегі өмірдің қалыптасуы үшін маңызды рөл атқарды, ал біздің нәтижелеріміз Марстың да ең алғашқы кезеңдерінде суға ие болғанын дәлелдейді. Су – өмір сүруге қолайлы ортаның негізгі құрамдас бөлігі», – деді доктор Кавози.
Ғалымдар наномасштабтағы визуализация мен спектроскопияны пайдаланып, циркон дәнінен темір, алюминий, иттрий және натрий сияқты элементтердің үлгілерін анықтады. Бұл элементтер циркон 4,45 миллиард жыл бұрын пайда болған кезде қосылған, бұл су сол кездегі марсиандық магмалық белсенділіктің бір бөлігі болғанын көрсетеді. Доктор Кавозидің айтуынша, зерттеу Марс қыртысының метеориттердің қатты соққыларына ұшырағанына қарамастан, судың 4,1 миллиард жыл бұрынғы ерте доноахий кезеңінде болғанын дәлелдейді.
«2022 жылы Кертин университетінің ғалымдары сол циркон дәнін зерттеу барысында оның метеорит соққысынан «шок» алғанын анықтады. Бұл оны Марстан табылған алғашқы және жалғыз «соққы көрген» цирконға айналдырды», – деді доктор Кавози.
Ғалымдардың айтуынша, жаңа зерттеу бізді ежелгі Марсты тереңірек түсінуге тағы бір қадам жақындатады. Циркон дәнінің пайда болу кезеңіндегі суға бай сұйықтықтардың іздері арқылы Марстың ең ежелгі қыртысындағы судың геохимиялық маркерлерін анықтады.
Назым МАЛИККЫЗЫ