NASA-ның Perseverance марс зерттеушісі алғаш рет Марс бетінен көрінетін полярлық шұғылаларды бейнеледі. Бұл құбылыс 2024 жылдың 18 наурызында, Күннен шыққан қуатты зарядталған бөлшектер ағыны — тәждік масса лақтырысы (CME) Марсқа жеткеннен кейін тіркелді деп хабарлады Science Advances журналында.
Зерттеушілер CME Марстың атмосферасындағы сирек газ молекулаларын қоздырып, жасыл түсті жарық шығарғанын анықтады. Бұл — Жердегі шұғылаларға ұқсас құбылыс. Бұған дейін Марстағы шұғылалар тек ультракүлгін және инфрақызыл диапазонда байқалатын, яғни адам көзіне көрінбейтін еді.
«Бұл тарихтағы алғашқы шынайы фото. Біз камераны әдейі түнгі аспанға бағыттадық, бірақ көрінетін шұғылалар шығады деп сенбеген едік», — дейді зерттеу тобының мүшелері.
Талдау нәтижесі шұғыланың әлсіз жасыл түсін оттек молекулаларының қозуы тудырғанын көрсетті. Бұл молекулалар Марс атмосферасының небәрі 0,13%-ын құрайды. Жарықтың көзге әрең көрінуі — Марс атмосферасының өте сиректігі мен шаңдығының нәтижесі. Суреттегі шұғылалар тек Марстың ең үлкен серігі — Фобостың шағылыстарын өңдеп алып тастағаннан кейін ғана анық байқалды. Бұл — Марс бетінен түсірілген алғашқы көрінетін полярлық шұғылалар.
«Болашақ астронавтар Марстағы шұғылаларды өз көздерімен көруі әбден мүмкін. Егер атмосферадағы шаң азайып, күн белсенділігі жоғарыласа, бұл құбылыс тіпті анық көрінуі ықтимал», – дейді ғалымдар.
Бұл жаңалық Марста ғана емес, жалпы Күн жүйесіндегі басқа планеталардағы шұғылаларды зерттеуде маңызды кезең саналады. Енді Марс та — тікелей шұғылалар түсірілген планеталар тізіміне кірді.