Жаңа зерттеулер достар мен туыстармен қарым-қатынас жасаудың денсаулығымызды сақтауға көмектесетінін көрсетті. Бұл қарым-қатынастар иммундық жүйені нығайтып, жүрек аурулары, инсульт және 2 типтегі қант диабеті сияқты аурулардың қаупін азайтады. Бұл қорытындыға Ұлыбритания биобанкінен алынған 42 000-нан астам ересек адамның қан үлгілеріндегі ақуыздарды зерттеу арқылы келді, деп хабарлайды Nature Human Behaviour журналы.
Әлеуметтік қарым-қатынастың денсаулыққа әсері
Әлеуметтік қарым-қатынастар біздің әл-ауқатымызда маңызды рөл атқарады. Көптеген зерттеулер әлеуметтік оқшаулану мен жалғыздықтың денсаулықтың нашарлауына және ерте өлімге әкелетінін дәлелдеген. Алайда бұл қарым-қатынастардың биологиялық механизмдері әлі күнге дейін толық түсінікті емес.
Ғалымдар қан құрамындағы ақуыздарды зерттей отырып, осы механизмдерді анықтауға тырысты. Ақуыздар – біздің гендеріміз өндіретін молекулалар, олар ағзамыздың дұрыс жұмыс істеуі үшін қажет. Сонымен қатар олар ауруларды емдеудің жаңа әдістерін әзірлеуде маңызды рөл атқарады. Кембридж университеті мен Фудань университетінің ғалымдары 40-69 жас аралығындағы 42 000 адамның қан үлгілеріндегі ақуыздарды зерттеді. Бұл зерттеу әлеуметтік оқшауланған немесе жалғыз адамдардың қанында қандай ақуыздардың көп мөлшерде өндірілетінін және олардың денсаулыққа қалай әсер ететінін анықтады.
Жалғыздық пен оқшауланудың көрсеткіштері
Зерттеушілер жеке адамдардың әлеуметтік оқшаулануы мен жалғыздық деңгейін зерттеді. Әлеуметтік оқшаулау – объективті көрсеткіш, ол адамның жалғыз тұратынын, қоғаммен қаншалықты байланыста болатынын және әлеуметтік белсенділікке қаншалықты қатысатынын анықтайды. Ал жалғыздық – субъективті көрсеткіш, ол адамның өз-өзін қаншалықты жалғыз сезінетінін көрсетеді. Зерттеу нәтижесінде 175 ақуыздың әлеуметтік оқшауланумен және 26 ақуыздың жалғыздықпен байланысы анықталды. Бұл ақуыздардың көбісі қабыну, вирустық инфекциялар және иммундық реакциялар кезінде өндіріледі. Олар сондай-ақ жүрек-қантамыр аурулары, 2 типтегі қант диабеті, инсульт және ерте өлім қаупімен байланысты.
Жалғыздықтың биологиялық салдары
Команда статистикалық әдісті пайдаланып, жалғыздық пен ақуыздар арасындағы себеп-салдарлық байланыстарды зерттеді. Олар жалғыздық салдарынан өндірілетін бес негізгі ақуызды анықтады.
Доктор Чун Шэнь (Кембридж университеті) бұл туралы былай дейді: «Біз әлеуметтік оқшаулану мен жалғыздықтың денсаулыққа теріс әсер ететінін білдік, бірақ оның нақты себептерін түсінбейтін едік. Зерттеу барысында кейбір ақуыздардың деңгейі жалғыздықтың тікелей салдары ретінде артатыны анықталды».
Қоғаммен байланыс – денсаулық кепілі
Профессор Барбара Сахакян (Кембридж университеті): «Бұл зерттеулер әлеуметтік байланыстардың денсаулық үшін маңыздылығын көрсетеді. Жалғыздық – жаһандық қоғамдық денсаулық сақтау мәселесі. Біз адамдарды денсаулығын сақтау үшін бір-бірімен байланыстыру жолдарын іздеуіміз қажет», – дейді.