Brain Medicine журналында жарияланған Genomic Press: Innovators & Ideas айдарындағы сұхбатта Батыс Вирджиния университетінің неврология кафедрасының меңгерушісі, нейробиология саласының халықаралық деңгейдегі маманы, доктор Рэнди Дж. Нельсон өзінің соңғы он жылдық зерттеулерінің нәтижелерін таныстырды. Ғалым түнгі уақытта жасанды жарыққа ұшыраудың ұйқы сапасына ғана емес, иммундық жүйеге, жүйке жүйесіне, зат алмасу процестеріне және көңіл күй реттелуіне тікелей әсер ететінін дәлелдеді.
Негізгі ғылыми нәтижелер
Зертхананың деректері түнгі жасанды жарықтың:
- иммундық функцияны әлсірететінін немесе артық қабыну реакциясын тудыруы мүмкін екенін;
- зат алмасуды бұзып, семіздік қаупін арттыруы ықтимал екенін;
- көңіл күйдің тұрақтылығына әсер етіп, депрессия мен мазасыздық бұзылыстарымен байланысуы мүмкін екенін көрсетті.
Зерттеулер жарықтың толқын ұзындығы (әсіресе көк спектр) және тәуліктік уақыт факторы биологиялық жүйелердің реакциясында шешуші рөл атқаратынын айқындады.
Қолданбалы зерттеулер
Нельсон тобы жүргізіп жатқан клиникалық сынақтар мыналарды қамтиды:
- Инсульттан кейінгі және жүрек хирургиясынан кейінгі науқастарда жарық әсерін азайту арқылы қалпына келу динамикасын жақсарту.
- Қарқынды терапия бөлімдеріндегі жарық ортасын оңтайландыру.
- Түнгі ауысымдағы медициналық қызметкерлерде циркадтық ырғақтың қайта қалыптасуына ықпал ету.
Ғылыми және қоғамдық маңыздылығы
Доктор Нельсон биомедициналық зерттеулерде уақыт факторын (тәуліктің мезгілін) биологиялық айнымалы ретінде міндетті түрде көрсету қажеттігін атап өтеді. Бұл зерттеу нәтижелерінің қайталану сенімділігін арттыруға ықпал етеді.
Ғалымның пікірінше, жарық-гигиеналық қарапайым шаралар — кешкі экран уақытын шектеу, жылы түсті жарық көздерін пайдалану және тұрақты ұйқы режимін сақтау — қоғамдық денсаулыққа елеулі оң әсер бере алады.