Америкалық студенттер тобы «үй жағдайында» жасалған зымыранды ұшыру арқылы әлемдік рекорд орнатып, әуесқой зымырандардың арасында ең биік және жылдам нәтижеге қол жеткізді. Бұл зымыран 20 жыл бойы рекордты сақтап келген қытайлық зымыранды артта қалдырып, 90 000 футқа (27 400 метрге) жоғары көтерілді, деп хабарлайды Live Science сайты.
Aftershock II: рекордты зымыран
Aftershock II деп аталатын бұл зымыран Оңтүстік Калифорния университетінің (USC) Ракета қозғалысы зертханасында (RPL) студенттердің күшімен жасалған. Зымыранды студенттер 20 қазанда Невада штатындағы Блэк-Рок шөлінен ұшырды. Ұзындығы 14 фут (4 метр) және салмағы 330 фунт (150 килограмм) болатын зымыран рекордтық көрсеткіштерге қол жеткізді. Зымыран ұшырылғаннан кейін небары 2 секунд ішінде дыбыс жылдамдығынан асып, 19 секундтан кейін өзінің максималды жылдамдығына жетті. 92 секунд ішінде 470 000 футқа (143 300 метр) көтеріліп, атмосфераны артта қалдырды. Бұл бұрынғы рекордтан (380 000 фут немесе 115 800 метр) айтарлықтай жоғары. Зымыран ұшу кезінде 5,5 Мах жылдамдықпен (5800 км/сағ) қозғалды.
Инженерлік жаңалықтар
Aftershock II зымыранының жетістігі тек жылдамдық пен биіктікте ғана емес, инженерлік тұрғыда да ерекшеленеді. Зымыранда жаңа термостойкий бояу және титаннан жасалған қанаттар қолданылды, бұл оны гипердыбыстық жылдамдықта жылу әсерінен қорғады. Бұл титан қанаттары ұшу кезінде көгілдір түске өзгеріп, «анодтау» процесін көрсетті. Студенттер сонымен қатар зымыранды басқару жүйесін жаңартып, HASMTER деп аталатын арнайы модуль жасады. Ол зымыран ұшуын бақылап, парашютті дұрыс уақытта ашуды қамтамасыз етті.
Жетістіктің маңызы
USC аэрокосмостық инженерия кафедрасының меңгерушісі Дэн Эрвин бұл жобаның студенттер үшін ғана емес, кез келген әуесқой зымыран жасау тобы үшін амбициялы екенін атап өтті. Бұл жетістік жаңа инженерлердің жоғары деңгейде дамуына ықпал ететінін көрсетті. Aftershock II – бұл студенттер жасаған екінші зымыран, ол Карман сызығынан (ғарыштың ресми шекарасы) асып ұшты. Бұл жетістік жас инженерлердің әлеуетін дәлелдеді және әуесқой ғарыштық инженерия саласында жаңа белес ашты.
Назым МАЛИККЫЗЫ