Бұл қаңқаны икемді етеді және нәрестенің туу каналы арқылы қозғалуына және тез өсуіне көмектеседі. Біз есейген сайын бұл сүйектердің көпшілігі біріктіріледі. Ересек адамның қаңқасы орта есеппен 200-213 сүйектен тұрады.

2. Эйфель мұнарасы жазда 15 сантиметрге өседі

Үлкен құрылым температуралық компенсаторлармен салынған, оның арқасында болат ешбір зақымсыз кеңейіп, жиырылады.

Болат қыздырылған кезде ол кеңейе бастайды және көбірек көлемді алады. Бұл термиялық кеңею деп аталады. Керісінше, температураның төмендеуі көлемнің төмендеуіне әкеледі. Осы себепті көпірлер сияқты үлкен құрылымдар олардың көлемін зақымдамай өзгертуге мүмкіндік беретін компенсаторлармен салынған.

3. Оттегінің 20% Амазонка тропикалық ормандарынан келеді

Flickr.com/thiagomarra

Амазонка тропикалық орманы 5,5 миллион шаршы шақырымды алып жатыр. Амазониялық джунгли көмірқышқыл газының үлкен мөлшерін сіңіру арқылы жердегі оттегінің маңызды бөлігін шығарады, сондықтан оларды көбінесе планетаның өкпесі деп атайды.

4. Кейбір металдардың реактивтілігі сонша, олар сумен жанасқанда да жарылып кетеді.

Кейбір металдар мен қосылыстар — калий, натрий, литий, рубидий және цезий — жоғары химиялық белсенділікті көрсетеді, сондықтан олар ауамен жанасқанда найзағай жылдамдығымен тұтануы мүмкін, ал егер олар суға түсірілсе, олар тіпті жарылуы мүмкін.

5. Бір шай қасық нейтрондық жұлдыздың салмағы 6 миллиард тонна болады.

Нейтрондық жұлдыздар – негізінен ауыр атом ядролары мен электрондар түріндегі салыстырмалы түрде жұқа (шамамен 1 км) зат қыртысымен жабылған нейтрондық ядродан тұратын массивтік жұлдыздардың қалдықтары. Супернованың жарылысы кезінде өлген жұлдыздардың өзегі тартылыс күшінің әсерінен қысылған. Аса тығыз нейтрондық жұлдыздар осылай пайда болды. Астрономдар нейтрондық жұлдыздардың радиусы 10–20 километрден аспайтынына қарамастан олардың массасын Күннің массасымен салыстыруға болатынын анықтады.

6. Жыл сайын Гавайи Аляскаға 7,5 см жақындайды.

Жер қыртысы бірнеше алып бөліктерден – тектоникалық плиталардан тұрады. Бұл тақталар мантияның жоғарғы қабатымен бірге үздіксіз қозғалады. Гавайи Тынық мұхиты тақтасының ортаңғы бөлігінде орналасқан, ол солтүстік-батыс бағытта Аляска орналасқан Солтүстік Америка тақтасына қарай баяу жылжиды. Тектоникалық тақталар адамның тырнақтары қалай өссе, сол жылдамдықпен қозғалады.

7. 2,3 миллиард жылдан кейін Жер өмір сүру үшін тым ыстық болады.

Біздің планетамыз сайып келгенде бүгінгі Марсқа ұқсас кең шөлге айналады. Жүздеген миллион жылдар бойы Күн жылынып, жарқырап, қызып келеді және әлі де қыза бермек. Шамамен екі миллиард немесе одан да көп жылдан кейін температура соншалықты ысып, Жерді өмір сүруге қолайлы ететін мұхиттар буланып кетеді. Бүкіл планета шексіз шөлге айналады. Ғалымдардың болжауынша, алдағы бірнеше миллиард жылда Күн қызыл алыпқа айналып, Жерді толығымен жұтады – планетаның ақыры сөзсіз аяқталады.

Жылу түсіргіштер объектіні оның таралатын жылуы арқылы анықтай алады. Ал ақ аюлар жылынуды жақсы біледі. Тері астындағы майдың қалың қабаты мен жылы пальто арқасында аюлар Арктикадағы ең суық күндерге де шыдай алады.

9. Күннен жерге дейін жарыққа 8 минут 19 секунд кетеді.

Жарық жылдамдығы секундына 300 000 шақырым болатыны белгілі. Бірақ мұндай бас айналдыратын жылдамдықтың өзінде Күн мен Жер арасындағы қашықтықты еңсеру үшін уақыт қажет. Ал 8 минут ғарыштық масштабта соншалықты көп емес. Күн сәулесінің Плутонға жетуі үшін 5,5 сағат қажет.

10. Егер сіз барлық атомаралық кеңістікті алып тастасаңыз, адамзат қант текшесінің ішіне сыйып кетеді

Шын мәнінде, атомның 99,9999% -дан астамы бос кеңістік. Атом пропорционалды түрде көбірек кеңістікті алып жатқан электрондар бұлтымен қоршалған кішкентай тығыз ядродан тұрады. Себебі электрондар толқында қозғалады. Олар толқындардың шыңдары мен ойықтары белгілі бір жолмен қосылатын жерде ғана өмір сүре алады. Электрондар бір нүктеде тұрмайды, олардың орналасуы орбитаның кез келген жерінде болуы мүмкін. Сондықтан олар көп орын алады.